6 Haziran Diyetisyenler Günü etkinliğiyle ilgili açıklamalarda bulunan Uzman Diyetisyen Esra Öztürk, bilgilerin arttığı bu dönemde sağlığımızı korumanın en etkili yolunun uzman desteği aldığını vurguluyor.
Popüler diyetlerin arkasında yatan riskler
Uzman Diyetisyen Esra Öztürk, “3 5 kilo verin” gibi sloganlarla yaygınlaşan diyetlerin genellikle çok düşük kalorili programlar olduğunu ve sağlar: “Bu tür programlar hızlı kilo kaybı vaadiyle pazarlanıyor ama gerçekte kas ve sıvı olabilir neden olabiliyor. Özellikle kronik hastalığı olan ya da hamile-emziren için ciddi riskli taşıma . kilo kaybının ödemesi ve değiştirilmesi gerekir ve yalnızca uzmanın gerekli gördüğü şekilde sürdürülür.”
Tek tip beslenme fiziksel sağlığı tehdit ediyor
Yumurta diyeti, lahana çorbası diyeti gibi “tek tip” diyetlerin uzun süreli iyileşmesinin başarısızlıkla sonuçlandığını söyleyen Öztürk, bu tür tedavi yöntemlerinin vitamin, mineral ve lif eksikliklerine, saç dökülmesine, cilt problemlerine ve kabızlık gibi bakımlara yol açtığını belirtiyor. Özetle, tek tip diyetler genellikle tek bir grup olarak odaklandığı için diğer besin gruplarının yönetimi temel vitamin, mineral, protein, yağlar ve karbonhidratlar gibi ögeleri yetersiz alınır.
Detoks içecekleri gerçekten işe başlıyor mu?
Son yıllarda talimatlar “yağ yakan kürler” ve “detoks içecekleri” konusuna da katılan Uzman Diyetisyen Esra Öztürk, bu odanın uzun vadeli etkili ve güvenilir bir yöntem olmadığını belirtiyor: “Vücudumuzun doğal detoks kurulumu zaten var. Bilinçsizce yapılan kürler vitamin-mineral tüketimi ve sindirimine yol.”
Ergenlerde kısıtlayıcı diyetler gelişimi olumsuzlaştırıcı
Özellikle güç üzerinde sosyal medyadaki diyet baskısının psikolojik sorunlarına değinen Öztürk, "Bu yaş gruplarında beden imajı sorunları ve yeme yaygınlaşıyor. Gelişim sırasında beslenme ihtiyaçları göz ardı edilmemeli. Ergenlik çağındakiler halihazırda büyüme ve gelişme sürecindedir; bu dönemlerde aşırı kısıtlayıcı diyetler uygun uyarıda bulunmuyor".
Bilimsel olmayan tarifelere temkinli yaklaşın
“Sosyal medyada bir tarife popüler olabilir ama onu sağlıklı yapmaz” diyen Uzman Diyetisyen Esra Öztürk, tariflerin verilerinin kaynağın sorgulanması gerektiğini söylüyor. Kalorisi yüksek ya da bireyin ihtiyacına uygun olmayan tarifler gelişigüzel gücünün zararlı olabileceğini belirtiyor.
Standart diyetler bireyleri yanıltıyor
Yaş, cinsiyet, sağlık durumu gibi krizler göz ardı edilerek verilen standart diyetlerin hem fiziksel hem de psikolojik sağlık üzerinde olumsuz etkiler olduğunu vurgulayan Öztürk, kişinin özel planlamasının şartı olduğunu söylüyor.
Standart diyetlerde vitamin ve mineral eksikliklerine, zayıflamaya ve sindirim problemlerine de yol açabilirsiniz. Bu nedenle sağlıklı kilo verme ya da genel sağlık hedefi için mutlaka diyetisyenler tarafından kişisel ihtiyaçlara uygun, dengeli ve sürdürülebilir beslenme planları oluşturulmalıdır. Böylece hem fiziksel hem de psikolojik açıdan daha sağlıklı ve kalıcı sonuçlar elde etmek mümkün olur.
Hızlı kilo kaybıyla sürdürülebilir yaşam tarzı
düzenli olarak gelse de uzun süre sürdürülememesinin en büyük şekliyle, bu diyetlerin genellikle çok kısıtlayıcı olması ve genel olarak dengeli çalışması için gereken besinleri yeterince sağlamasıdır. Hızlı kilo verme vaat etmeyen diyetler kısa sürede tartıda gözle görülür düşüşler yaşatsa da sürdürülebilirlik açısından ciddi zayıflıklara sahip. Diyetisyen Öztürk, bu diyetlerin kas kaybı, sağlık durumunun zayıflığı gibi olumsuzluklara yol açabileceğine dikkat çekiyor ve sistematik hedefler ve sağlıklı gelişimlerle ilerlemenin daha sağlıklı olduğunu vurguluyor.
Diyetisyenler planlama yaparken dikkat etmezler mi?
Diyetisyenler, bireylere özel beslenme planı oluştururken birçok faktör bir arada değerlendirilir. Yaş, sağlık durumunu, fiziksel aktivite düzeyini, yaşam tarzını ve yeme alışkanlığını dikkate almadan bireye özel planlama yaparak Diyetisyen Esra Öztürk, “Amacımız sadece kilo vermek değil; sağlığı koruyucu, sürdürülebilir bir yaşam tarzı oluşturmak” diyor.
Kilo verme sürecinde egzersiz ve psikoloji de önemli
“Sağlıklı kilo kaybı yalnızca diyetle değil, fiziksel aktivite ve psikolojik iyi oluşmayla desteklenmeli” diyen Öztürk, bu sürecin sabır ve tükenmeyle tamamlanması gerektiğini söylüyor. Haftanın belirli ritmi düzenli yürüyüş, koşu gibi kardiyo egzersizleriyle birlikte kasları güçlendirme ağırlık çalışmaları yapmak metabolizmayı hızlandırır ve yağ yakımını desteklemek.
Zihinsel sağlık ve yaşam tarzı özelliği bu sürecin doğrudan etkileri. Yeterli ve kaliteli uyku almak, stresten uzaklaşma talimatları ve küçük adımlarla analitik hedefleri belirlemek motivasyonu yüksek tutarlılık. Sağlıklı beslenme, tek bir mucize yiyecek yerine doğru beslenme politikaları ve sürdürülebilir davranışların değiştirilmesi ile oluşur.
Sosyal içeriklerin bilgi dağılımına dikkat!
Uzman Diyetisyen Esra Öztürk, internetten veya sosyal medyadan beslenme-diyet ile ilgili bilgi arayan kişinin kaynağın güvenirliğine çok dikkat edilmesinin tükendiğini çiziyor. Öztürk, bu konuda sadece Dünya Sağlık Örgütü ve resmi sağlık kurumlarından gelen bilgilerin tercih edilmesinin planlandığını söylüyor.
Resmi sağlık kuruluşlarının (WHO, NIH, CDC, Sağlık Bakanlığı vb.) sosyal medya hesapları ve web siteleri güvenilir bilgi kaynakları arasında yer almaktadır. Sosyal medyadaki her hikaye veya şaşırtıcı iddia doğru olmayabilir. Dikkatli olmak ve gerekli kontrolleri sağlamak sizi yanıltıcı bilgilerden korur.
Takviye ürünleri kültürsüzce kullanılmamalı
Günümüzde birçok ürün, dağıtım alanı beslemesi veya sağlıksız kişiler tarafından sosyal medya üzerinden "mucize" etiketiyle tanıtılıyor. Bu tür içeriklere temkinli yaklaşmak son derece önemli. Çünkü sağlığımız, çevresel koşullar ve uzman desteğine dayanıklı; reklam ve popülerlik uğruna riske atılmamalı…
Vitamin-mineral takviyelerinin gerekli olduğu durumlarda diyet yaparak diyet yapan Öztürk, bu durumun istenmeyen ancak bir sağlık profesyonelinin süreçleriyle kullanılmasının önemine dikkat çekiyor. "Bir ürün ne kadar popüler olursa olsun etkili ve güvenli olup olmadığı ancak uzman değerlendirmesiyle anlaşılabilir. Herhangi bir takviye ya da ürün kullanılmadan önce mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalı, kişisel ihtiyaçlara göre hareket edilmelidir" diyor.
6 Haziran Diyetisyenler Günü'nde Toplum Bilinçlenmeli
Çakmak Erdem Hastanesi'nde görev yapan Uzman Diyetisyen Esra Öztürk şöyle tamamlıyor: "Diyetisyenler olarak bilimsel yöntemlerle sağlanan çözümlerle toplum arkadaşlarınızsınız. 6 Haziran Diyetisyenler Günü'nde sağlıklı yaşam için doğru beslenmeye ulaşmalarını ve bu yolda diyetisyen destek almalarını öneriyorum."